Chuyển động cơ học là gì? Các dạng bài tập cần lưu ý

Ghi chú: Tài liệu trích dẫn

Chuyển động cơ học là bài đầu tiên trong môn Vật lý khối 8. Tuy không có quá nhiều lý thuyết lẫn công thức khó nhưng bài học này là nền tảng cho toàn bộ chương cơ học. Để học tốt phần này, học sinh cần nắm rõ bản chất của vấn đề cũng như các định nghĩa và công thức.

Cụ thể, bài giảng này giúp các em xác định được những phần sau: khái niệm của chuyển động cơ học, cách nhận biết một vật chuyển động hay đứng yên, tính tương đối của chuyển động và đứng yên. Bên cạnh đó, các em cũng nên luyện kỹ các bài tập và ví dụ minh họa trong sách giáo khoa để hiểu tường tận được phần lý thuyết.

Lý thuyết chuyển động cơ học lớp 8

Cách xác định một vật chuyển động hay đứng yên

Trong cuộc sống thực tế, ta có thể thấy được một vật chuyển động hay đứng yên bằng mắt thường. Tuy nhiên trong vật lý thì không như vậy.

Trong môn học này, ta nhận biết được một vật có đang chuyển động hay vẫn đứng yên dựa vào vị trí của vật đó với một vật được chọn làm mốc.

Vật mốc thường được chọn là những vật gắn liền với Trái Đất hoặc là Trái Đất luôn như: nhà cửa, cây cối, biển hiệu… Tuy nhiên trong nhiều bài tập về chuyển động, người ra đề có thể đặt cả những vật đang di chuyển làm vật mốc. Học sinh cần lưu ý xác định đúng vật mốc trước khi đưa ra kết luận về sự chuyển động.

Sự chuyển động có tính tương đối

Từ những phân tích trên, ta đưa ra kết luận về định nghĩa như sau:

Sự thay đổi vị trí của một vật theo thời gian so với vật khác được chọn làm mốc gọi là chuyển động cơ học.

Ví dụ:

Tàu đang chạy trên biển suy ra tàu có sự dịch chuyển cơ học so với Trái Đất.

Một người đang bước đi trên đường suy ra người đó có sự dịch chuyển cơ học so với một ngôi nhà bất kỳ ven đường.

Tính tương đối của chuyển động và đứng yên

Tính tương đối ở đây là chỉ một vật bất kỳ sẽ có thể được kết luận là đang chuyển động hay đứng yên còn tùy thuộc vào vật được chọn làm mốc. Đó cũng là cách mà dạng bài tập chuyển động phát triển theo mức khó và phức tạp hơn. Học sinh phải chọn đúng vị trí vật mốc trong khảo sát dịch chuyển đang tiến hành.