Gia tốc là gì – Phân loại, công thức tính gia tốc
Gia tốc trung bình của vật sẽ biểu diễn cho sự thay đổi vận tốc của vật đó trong một khoảng thời gian nhất định. Hiểu đơn giản, gia tốc trung bình là sự biến thiên của vận tốc được chia cho biến thiên thời gian và có công thức tính như sau:
Trong đó
a: là gia tốc
v: là vận tốc đơn vị m/s
t: là thời gian đơn vị là s
Gia tốc pháp tuyến
Gia tốc pháp tuyến là đặc trưng cho sự thay đổi về phương của vận tốc, phương vuông góc với tiếp tuyến của quỹ đạo vật, chiều luôn hướng về phía lõm của quỹ đạo. Công thức tính là:
Trong đó:
v: là tốc độ tức thời, có đơn vị m/s
R: là độ dài bán kính cong, có đơn vị m
Trong trường hợp vật chuyển động tròn đều thì v và R đều là những đại lượng không đổi nên gia tốc pháp tuyến trong trường hợp này sẽ là gia tốc hướng tâm và không đổi.
Gia tốc tiếp tuyến
Là đại lượng mô tả cho sự thay đổi về độ lớn và vecto vận tốc. Gia tốc tiếp tuyến sẽ có phương trùng với phương của tiếp tuyến, cùng chiều khi chuyển động nhanh dần và ngược chiều khi chuyển động chậm dần. Công thức tính:
Mối quan hệ giữa gia tốc tiếp tuyến với gia tốc pháp tuyến: gia tốc trong chuyển động hình cong gồm có 2 phần.
Gia tốc pháp tuyến là đặc trưng của sự thay đổi về phương của vận tốc theo thời gian
Gia tốc trực tuyến đặc trưng cho sự thay đổi về hướng của vận tốc theo thời gian.
Gia tốc toàn phần
Gia tốc toàn phần được hiểu đơn giản là tổng của hai gia tốc, thực chất chính là gia tốc tiếp tuyến và gia tốc pháp tuyến theo vectơ, công thức tính:
Gia tốc trọng trường
Gia tốc trọng trường là gì? Gia tốc trọng trường là đại lượng đặc trưng của gia tốc do lực hấp dẫn tác dụng lên vật. Khi bỏ ua ma sát do lực cản của không khí, theo nguyên lý tương đương thì mọi vật đều chịu tác động của một gia tốc trọng trường hấp dẫn là giống nhau đối với tâm khối lượng của vật.
Theo định nghĩa, gia tốc trọng trường giống nhau đối với mọi vật chất và khối lượng, gia tốc trọng trường thường do lực hút của trái đất gây ra nên thường khác nhau tại các điểm và sẽ dao động từ 9.78-9.83. Tuy nhiên trong các bài tập ứng dụng người ta thường lấy bằng 10 m/s2.