Ghi chú: Tài liệu trích dẫn
Chúng ta đã được biết đến rất nhiều về lực. Tuy nhiên, ở những bài viết trước chúng ta lại chưa hề đề cập đến dụng cụ để đo độ lớn của lực. Vậy các nhà khoa học, và trong thực tế, người ta dùng dụng gì để đo độ lớn này? Lực kế phép đo lực trọng lượng và khối lượng chính là dụng cụ được sử dụng nhiều nhất. Bài viết ngày hôm nay, chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu về dụng cụ này. Hơn cả, các em cũng sẽ được biết đến một loại lực mới gắn liền với mọi vật quanh ta – Trọng lực. Các em cùng đọc và tìm hiểu ngay nhé!
Trọng lực là gì?
Trái đất của chúng ta chứa vạn vật, bao gồm cả những sinh vật sống và những vật vô tri vô giác. Vậy điều gì giữ cho chúng ta, những loài sinh vật khác, và những món đồ vật ấy không bị văng ra khỏi trái đất. Trái đất có tác động gì đến con người và vạn vật tồn tại trên mặt đất hay không. Sự thật là có, cũng chính vì sự tác động hay còn gọi là lực hấp dẫn, trọng lực này mà chúng ta và vạn vật có thể đứng được trên mặt đất. Hiểu một cách đơn giản, trái đất có một lực hút vạn vạn tồn tại trên trái đất. Lực hút này được gọi là Trọng lực.
Trọng lượng là gì?
Theo định nghĩa của các nhà khoa học thì Trọng Lực là lực hút của trái đất tác dụng lên một vật. Phương của trọng lực là phương thẳng đứng, chiều hướng về tâm của trái đất. Mọi vật trên trái đất này đều chịu lực hấp dẫn của trái đất. Cũng vì thế mà chúng ta có thể đi lại, đứng yên trên mặt đất mà không bị bay lên hay văng ra ngoài hành tinh. Lực kế phép đo trọng lượng và khối lượng là dụng cụ dùng để đo trọng lực và độ lớn của lực. Các nhà khoa học thường sử dụng dụng cụ đo này để xác định độ lớn của lực.
Các loại lực kế khác nhau
Bên cạnh đó, chúng ta còn được biết đến, khối lượng của một vật có tỉ lệ thuận với trọng lượng của vật đó. Độ lớn càng cao thì độ lớn của trọng lượng càng lớn. Các nhà khoa học đã chứng minh được công thức để tính toán trọng lượng thông qua khối lượng của một vật như sau: P=10xm. Trong đó P là độ lớn của trọng lượng, m là khối lượng của vật. Đối với các em lớp 6 học bộ môn Vật lý thì công thức này được áp dụng nhiều trong các bài tập. Các em sẽ có những bài vận dụng, tính toán về trọng lượng hoặc khối lượng của vật.
Đơn vị đo của lực
Đơn vị đo của lực được gọi là Newton hay còn được kí hiệu là N. Đây là đơn vị đo của lực được sự công nhận trong hệ đo lường quốc tế (SI). Tên gọi của đơn vị đo này cũng được đặt theo tên nhà bác học Isaac Newton. Trọng lượng được đo bằng đơn vị N. Độ lớn lực hút của trái đất tác dụng lên vật đó chính là trọng lượng. Khi thả rơi một vật từ trên không trung, vật đó rơi xuống đất chính là đang chịu tác dụng của trọng lực. Một vật được đưa lên càng cao thì trọng lượng của vật đó càng giảm.
Lực kế – phép đo lực trọng lượng khối lượng
Người ta hoàn toàn có thể dùng lực kế phép đo trọng lượng và khối lượng để đo trọng lượng của một vật. Các em sẽ được thực hành điều này trong các tiết học Vật lý trên lớp. Công thức tính trọng lực trong mọi trường hợp là P=mxg. Trong đó P là trọng lượng có đơn vị là N. Còn m là khối lượng đơn vị kg. Kí hiệu g được biết đến là gia tốc. Gia tốc có thể thay đổi trong các môi trường khác nhau. Gia tốc trọng trường trên mặt trời có giá trị khoảng 274 m/s2, gấp khoảng 28 lần Gia tốc tại Trái đất. Do đó, mọi vật sẽ nặng hơn 28 lần nếu ở trên Mặt trời.
Tìm hiểu thêm về Định luật Húc
Lực kế là gì?
Lực kế chính là dụng cụ được sử dụng để đo độ lớn, cường độ của lực. Trên thực tế có rất nhiều loại lực kế khác nhau. Nhưng các em sẽ được tiếp cận với chiếc lực kế đơn giản nhất trong các tiết học thực hành trên lớp. Lực kế này chính là chiếc lực kế lò xo. Ngoài ra, các em có thể tham khảo thêm về lực kế điện tử, lực kế để đo lực kéo, đẩy,…
Đọc thêm về khối lượng riêng và trọng lượng riêng
Lực kế có nhiều giới hạn đo khác nhau
Cấu tạo của một chiếc lực kế lò xo đơn giản bao gồm các bộ phận:
Móc treo lực kế: Dùng để cố định lực kế trên giá treo thí nghiệm. Chiếc móc treo này sẽ đảm bảo lực kế không có thêm các ngoại lực tác dụng. Lực kế được dùng để đo trọng lượng của một vật cần phải cân bằng, không bị lỗi.
Lò xo: Nằm bên trong vỏ lực kế để đo trọng lượng của vật.
Kim chỉ thị: Kim chỉ thị dùng để chỉ độ lớn của lực. Khi chúng ta treo vật vào lực kế. Tiến hành đo, kim chỉ thị sẽ chuyển động đến đúng trọng lượng của vật. Khi kim chỉ thị ngừng chuyển động có nghĩa là đã đo xong trọng lượng của vật.
Vỏ lực kế: Vỏ lực kế đảm bảo cho kim chỉ thị. Phần lò xo bên trong không bị tác động trong quá trình đo. Ngoài ra, trên vỏ lực kế còn có các vạch chia độ hiển thị độ lớn của lực.
Móc treo vật: Đây là phần chúng ta sẽ treo vật vào để tiến hành đo trọng lượng của vật. Phần móc treo này sẽ giúp cố định vật vào lực kế một cách dễ dàng hơn
Cấu tạo của lực kế đem lại tác dụng tốt
Lực kế phép đo trọng lượng và khối lượng chính xác là dụng cụ dùng để đo độ lớn của lực. Đặc biệt là độ lớn của trọng lực. Người ta sử dụng dụng cụ này để tiến hành đo các thí nghiệm. Trong các phòng thí nghiệm, chiếc lực kế có thể có cấu tạo phức tạp hơn lực kế thường. Để tăng độ chính xác, có nhiều chiếc lực kế được thiết kế riêng biệt để sử dụng. Lực kế điện tử cũng được biết đến là chiếc lực kế thông dụng trong cuộc sống ngày nay. Đo lực tác động trong một số trường hợp vô cùng quan trọng.
Sử dụng lực kế trong đời sống hằng ngày
Trong cuộc sống hàng ngày, có rất nhiều những ứng dụng liên quan đến lực. Đây cũng chính là nơi có sự xuất hiện của lực kế. Chúng ta có thể sử dụng lực kế để đo và tính toán trọng lượng của một vật. Ngoài ra lực kế còn có thể dùng để đo lực đẩy, lực kéo, hoặc hai lực kết hợp. Tuy nhiên, Lực kế phép đo trọng lượng và khối lượng vẫn được sử dụng nhiều nhất trong trường hợp này. Đối với các em lớp 6 thì khi học thực hành, các em sẽ được lắp đặt và sử dụng lực kế đo trọng lượng vật.
Lực kế được sử dụng nhiều trong cuộc sống
Lực kế và trọng lực
Với những kiến thức này, các em sẽ hiểu hơn về vạn vật trong cuộc sống. Nếu chúng ta chưa từng biết đến Trọng lực, chúng ta sẽ không hiểu tại sao mọi thứ có thể đứng yên trên mặt đất. Trái đất thì không ngừng chuyển động. Nếu không có trọng lực, vạn vật có thể bị văng ra bất cứ lúc nào. Đây chính là ý nghĩa của môn Vật lý. Vật lý đem đến cho chúng ta những kiến thức về khoa học, về cuộc sống. Những hiện tượng xảy ra trong cuộc sống đều có thể giải thích bằng vật lý. Hiểu được môn học Vật lý, các em sẽ khám phá được nhiều điều mới mẻ hơn.
Có thể nói, lực kế phép đo trọng lượng và khối lượng đã được chúng tôi đề cập đến trên đây. Những kiến thức liên quan đến Lực kế đã được chúng tôi giải đáp và diễn giải. Các em có thể tham khảo và ghi nhớ những ví dụ đi kèm để hiểu hơn về bài học này. Ngoài ra, những công thức liên quan đến trọng lượng sẽ được áp dụng nhiều trong việc giải bài tập. Các em nên ghi chép và sử dụng thường xuyên để có thể làm bài tốt hơn.
Cảm ơn các em đã đón đọc bài viết này. Những kiến thức liên quan đến vật lý 6 đang được chúng tôi đăng tải trên trang chủ. Các em hãy đọc và tham khảo, tìm hiểu thêm tại đây những kiến thức mới nhé!
Xem thêm các bài viết có cùng chủ đề
Vật lý 6: Tìm hiểu về kết quả tác dụng của lực?
Nhiệt kế là gì? 3 loại nhiệt kế nào phổ bi
