Tia X là gì?
Từ khóa tìm kiếm: Hãy Trả Lời Em Tại Sao? – Tập 1 – Arkady Leokum
Năm 1895, nhà bác học người đức tên là Wilhelm Roent- gen đã phát hiện ra tia X. Do đó, thay vì gọi là tia X người ta cũng gọi tia Roentgen để tưởng nhớ công ơn của ông.
Tia X có tính xuyên thấu giống như tia sáng thường. Nó khác tia sáng thường ở độ dài bước sóng và năng lượng. độ dài sóng ngắn nhất phát ra từ ống tia X chỉ bằng một phần ngàn một phần triệu độ dài sóng của tia sáng màu lục. Nhờ độ dài sóng cực ngắn, tia X có thể xuyên thấu qua những chất mà tia sáng thường không thể xuyên qua. độ dài sóng càng ngắn thì mức xuyên thấu càng mạnh.
Tia X được tạo ra từ ống tia X (X ray tube), không khí được rút ra khỏi ống cho đến khi chỉ còn một phần một trăm triệu lượng không khí lúc đầu (tức là gần như chân không). Trong ống – thường làm bằng thủy tinh – có hai điện cực. Một gọi là ca-tốt (cực âm) chứa âm điện. Bên trong cực này là một lõi bằng dây “tung-ten” có thể bị hun nóng bằng dòng điện để có thế phóng các hạt electron đi. Cực kia gọi là “a-nốt” được dùng làm mục tiêu tác xạ.
Các hạt electron được bắn từ “ca-tốt” sang mục tiêu “a-nốt” với tốc độ rất lớn vì sự khác biệt giữa “ca-tốt” và “a-nốt”. Tốc độ ấy có thể từ 96.000 km tới 280.000 km/giây.
Mục tiêu (a-nốt) có thể là một thỏi hay một cuộn dây tung-ten có chức năng “thắng gấp” các “viên đạn” electron. Hầu hết năng lượng của các electron này sẽ biến thành nhiệt, phần còn lại thành tia X và thoát ra khe miệng ống phía dưới.
Bạn có bao giờ tự hỏi: làm thế nào mà với tia X lại có thế chụp được hình phổi, xương của bạn? Hình quang tuyến X trên phim thật ra chỉ là “cái bóng” (shade) của cơ phận được tia X rọi vào. Tia X xuyên qua phần cơ phận được rọi và để lại “cái bóng” của cơ phận đó trên phim. Phim được phết ở cả hai phía một chất nhũ tương rất nhạy. Sau khi đã “bắt hình” thì đem “tráng” như phim thường vậy. Xương và những gì tia X xuyên qua dễ dàng thì sẽ để lại trên phim cái bóng của nó.
Ngày nay, X quang giữ một vai trò quan trọng trong y khoa, khoa học, kỹ nghệ và là một trong những dụng cụ hữu ích nhất của con người.