Bản quyền sáng chế là gì?
Từ khóa tìm kiếm: Hãy Trả Lời Em Tại Sao? – Tập 5 – Arkady Leokum
Tại Hoa Kỳ, trị giá vàng bạc, kim cương khai thác được trong một năm không bằng trị giá của những bản quyền sáng chế cũng trong năm đó. Vậy thì bản quyền sáng chế là gì? đó là sự công nhận của chính quyền – đại diện cho xã hội – dành cho người đầu tiên đã chế tạo ra một sản phẩm, đưa ra một sáng kiến hoặc một phương pháp chế tác mới. Chính quyền công nhận rằng trong vòng 17 năm không có ai ngoài người đầu tiên phát minh, chế tác được quyền chế tạo, sử dụng, bán các phát minh, chế tác của người phát minh nếu không được sự thuận ý của người đó. Ngược lại sau mười bảy năm thì nhà phát minh phải trình toàn bộ hồ sơ cho văn phòng phát minh để mọi người có thể sử dụng khai thác được phát minh đó.
Nguyên tắc căn bản để công nhận bản quyền sáng chế (phát minh) gồm hai vấn đề: sáng chế ấy có hữu dụng không? Sáng chế ấy có hoàn toàn mới không? Khi công nhận bản quyền phát minh thì chính quyền đã mặc nhiên chấp nhận hai vấn đề này. Bất cứ ai sáng chế hay phát minh được cái gì (sản phẩm hay phương pháp) mới và hữu ích và thuộc bất cứ lãnh vực nào như nghệ thuật, cơ khí, chế tạo, tổng hợp ra chất liệu mới đều có thể xin cấp phát bản quyền phát minh. Bản quyền phát minh cũng được cấp phát cho nhưng cải tiến mới và hữu ích. Chính nhà phát minh – và thường với sự trợ lực của các luật sư – đứng ra trực tiếp xin công nhận bản quyền. Phải có văn bản, đồ hình đầy đủ của sản phẩm được phát minh, sáng chế và nộp lệ phí cho “văn phòng xét duyệt các phát minh”. Văn phòng này có hàng trăm chi và phân chi chuyên môn để đảm nhận xét duyệt tất cả mọi lãnh vực phát minh sáng chế. Các nhà chuyên môn trong văn phòng này sẽ xem xét “tính hữu ích và mới” để quyết định cấp phát. Nếu bị từ chối thì nhà phát minh có thể thưa lên đến Tối cao Pháp viện. Một khi bản quyền phát minh, sáng chế đã được cấp phát thì phát minh và sáng chế ấy là “tài sản” (property) của nhà phát minh, sáng chế. Ông ta có thể bán hoặc nhượng bản quyền ấy. Sự bán, nhượng này phải được trình cho “văn phòng cấp phát bản quyền phát minh, sáng chế”. Bất cứ ai vi phạm bản quyền này đều bị đình chỉ sử dụng phát minh, sáng chế đồng thời bồi thường thiệt hại cho nhà phát minh.
Những sản phẩm được sản xuất theo phát minh phải ghi rõ số mà “văn phòng cấp phát bản quyền” đã cấp. Nếu sản phẩm ghi chữ “đăng ký” (patent) mà không được công nhận thì bị phạt mỗi sản phẩm là một trăm đô la.