Bằng cách nào hơi ẩm trong đất đến được ngọn những cây cao?

Từ khóa tìm kiếm: Hãy Trả Lời Em Tại Sao? – Tập 12 – Arkady Leokum

Có lẽ tất cả mọi người đều biết câu trả lời này: hoạt động mao dẫn, trong đó sức căng bề mặt của nước dẫn hơi ẩm lên qua những mao mạch dạng ống nhỏ trong thân cây. Có một vấn đề với cách giải thích này: nếu nó đúng, cây cao nhất thế giới sẽ có kích thước của một cây bút chì. Về mặt định lượng, hoạt động mao dẫn chỉ có thể dâng mức nước trong cây lên tối đa là vài cm. Không biết cách nào mà những cây gỗ đỏ ở bắc California cao hơn 10m lấy được nước, nhưng chắc chắn không phải là mao dẫn. Câu trả lời thực sự đó là sự thoát hơi nước.

Nước ở trong thân cây sẽ được kéo lên bởi tác động của sức nóng từ ánh sáng mặt trời. Vô số những cột nước sẽ phân phối chất dinh dưỡng và nước khắp cả cây cho tới khi chúng tới được lá, nơi mà chúng sẽ bốc hơi vào không khí xung quanh. Tác động này thật mạnh mẽ vì nó có thể cho phép nước chống lại cả trọng lực và ma sát của mô thực vật. Tuy nhiên, không thể nào tránh được, vẫn còn một mức mà quá trình này không thể kéo nước lên cao hơn được nữa, bởi vì cột nước bị xé ra bởi những lực đối. Tuy vậy, một nghiên cứu xuất bản năm 2004 trong tờ báo Nature chỉ ra rằng sự thoát hơi nước còn có thể cho phép cây cao nhất thế giới mọc cao hơn 2m nữa, tới một độ cao chóng mặt là 12m.