Cối xay gió vận hành như thế nào?
Từ khóa tìm kiếm: Hãy Trả Lời Em Tại Sao? – Tập 5 – Arkady Leokum
Chẳng ai biết cối xay gió do ai phát minh (sáng chế) ra và đã được phát minh ở đâu, từ bao giờ. Có lẽ cánh buồm đã là những gợi ý cho phát minh, sáng chế cối xay gió.
Một tàu buồm có thể chạy theo hướng thẳng góc với hướng gió bằng cách cho cánh buồm nghiêng nghiêng với chiều gió. Cũng vậy, cánh quạt của cối xay chính là cánh buồm của chiếc thuyền, có thể xoay tròn khi cánh của nó được đặt thẳng góc với hướng gió. Cánh quạt của cối xay gió cũng giống như cái chân vịt khổng lồ của tàu thủy, chỉ khác là chân vịt quay nhờ sức máy còn cánh quạt nhờ sức gió.
Từ 800 năm trước, ở nước Hà Lan, người ta đã biết dùng cánh quạt gió để làm “thủy lợi” ở vùng đồng bằng. Có thời, khắp miền quê Hà Lan, chỗ nào cũng có cối xay gió. Mục đích chủ yếu của cối xay là để xay lúa mì. Trong hầu hết các nước, cối xay thường được đặt ở chỗ có dòng nước chảy. Người ta đắp đập và sử dụng thủy lực làm cho cối xay quay.
Nhưng ở vùng đồng bằng, các dòng nước chảy yếu quá nên không dùng được. Do đó, phải thay thế sức nước bằng sức gió để xay bột. Ở bên đức, người ta chế tạo được cánh quạt gió có thể xoay cả tháp cối theo hướng gió. Nhưng ở Hà Lan thì chỉ có mái che cối xay là có thể xoay theo hướng gió được. Người ta đặt một cánh quạt nhỏ trên máy cối xay và theo chiều thẳng góc với cánh quạt lớn (cánh quạt làm xoay cối). Khi gió thổi, cánh quạt nhỏ làm cho bộ phận đặt trên mái “xoay” để chuyển theo cánh quạt lớn về phía hướng gió.
Những cánh tay quạt thời đó thường làm bằng gỗ và chính cánh quạt thì làm bằng vải bố. Cánh quạt được cột vào tay cánh quạt bằng dây thừng và có thể điều chỉnh theo cường độ của gió. Cánh quạt thường dài khoảng 1,5m, cánh quạt gió với nhiều cải tiến hiện nay vẫn còn được dùng tại Hoa Kỳ và Úc. Cánh quạt gió ở Hoa Kỳ hầu hết đều làm bằng thép mạ kền và có bộ phận tự động điều chỉnh theo hướng gió. Cánh quạt gió đặc biệt phổ biến tại bang California và ở vài vùng khô hạn miền Tây Hoa Kỳ. Những cánh quạt này là nguồn năng lượng rẻ tiền để bơm nước vào các cánh đồng hay các nông trại chăn nuôi gia súc.