Mật mã là gì?

Từ khóa tìm kiếm: Hãy Trả Lời Em Tại Sao? – Tập 5 – Arkady Leokum

Hãy tưởng tượng bạn và người bạn muốn thư từ cho nhau nhưng không muốn cho người khác hiểu, dù họ có được đọc thư từ của bạn, thì bạn làm thế nào? Chắc hẳn hai người sẽ có một qui ước mà chỉ có hai người hiểu. Thí dụ, thay vì dùng mẫu tự, hai người dùng con số. Chẳng hạn như thay vì A, B, C bạn viết 1, 2, 3… để viết chữ AC, bạn viết là 1.3, viết chữ BA là 2.1. Vậy là bạn có một bộ “mật mã” rồi đó. Nói cách khác, mật mã là lối viết chữ bí mật mà chỉ những người nắm được “mật mã” mới hiểu. Ngay từ thời La Mã cổ, Hoàng đế Julius Caesar đã dùng mật mã rồi. Ngày nay, các chính quyền, thậm chí các nhà doanh nghiệp cũng dùng mật mã trong các văn bản cần giữ bí mật.

Tuy nhiên, nói chung thì có hai loại mật mã. Một loại gắn cho số hay mẫu tự một ý nghĩa mới. Loại kia thì thay đổi vị trí các mẫu tự trong một chữ. Từ đó biến ra vô vàn mật mã. Lối thứ nhất thì đơn giản. Còn lối mật mã được mệnh danh là “code” – loại mã phức tạp – thì cần phải có “chìa khóa” mới “giải mã” được, nghĩa là dịch ra ý nghĩa được.

Các nhà khoa học ngày nay đã phát triển ra phương pháp giải mã. Trước hết, người ta phải xem văn bản đã được “mã hóa” theo cách nào. Sau đó phân tích, chẳng hạn số 1, số 2… được dùng theo thứ tự nào, bao nhiêu lần, cấu kết với nhau như thế nào. Thật ra, lối giải mã này chỉ là “mò” một cách có phương pháp mà thôi.