Socrates là ai?
Từ khóa tìm kiếm: Hãy Trả Lời Em Tại Sao? – Tập 3 – Arkady Leokum
Socrates nổi danh là một nhà hiền triết mẫu mực, lý tưởng. Ấy vậy mà một trong những nguyên tắc của ông lại là “hãy tự biết mình”, bởi vì theo ông sự khôn ngoan là nhìn nhận mình chẳng biết gì cả.
Ông sinh ra tại thành Athens nước Hy Lạp vào khoảng năm 470 trước Công nguyên. Người ta không biết gì nhiều về song thân cũng như tuổi thơ của ông. Ông chẳng để lại tác phẩm nào do chính ông trước tác. đệ tử của ông là đại triết gia Plato đã biết lại bằng thể văn đối thoại các lời giảng dạy của thầy mình kể cả những biến cố trong đời của ông.
Theo Plato thì Scorates đã ngày ngày ra quảng trường trước chợ Athens để đàm đạo với tất cả những ai muốn đàm đạo với ông. Ông đặc biệt thích tìm người nào có định kiến về một vấn đề nào đó. Bằng cách đặt ra những câu hỏi, Scorates lần lần dẫn người đó đến chỗ phải nhìn nhận rằng ta tưởng rằng mình hiểu vấn đề ấy chứ thật ra thì chẳng phải vậy. Phương pháp phát vấn, gợi ý này được gọi là phương pháp Socratic. Nguyên lý nền tảng của ông là “Hãy tự biết mình”.
Dân Athens không ưa ông vì ông thường lật tẩy những sai lầm trong các định kiến cố cựu của họ. Bởi vậy, họ vu cáo ông là người không tin vào các thần minh, vào sự thật và công lý. Năm 399 trước Công nguyên, kẻ thù của ông đã đưa ông ra tòa với tội danh làm băng hoại thanh niên và xao lãng nhiệm vụ tôn giáo. Chẳng ai tin vào những lời cáo giác như vậy. Ông đã tự biện hộ trước tòa. Bản biện minh trạng này được đệ tử triết gia của ông là Plato ghi lại và nổi danh trong sử sách dưới danh xưng “Biện minh trạng của Socrates”. Bản biện minh trạng này cho thấy Socrates là người can trường, coi thường cái chết. Biết rằng mình sẽ bị kết án tử hình nhưng ông vẫn khẳng khái sống như ông đã sống, sẵn sàng hy sinh cuộc sống cho chân lý.
Ngay trong tù, Socrates vẫn dùng ngày cuối cùng của đời mình để tranh luận về sự bất tử của linh hồn. Ông cầm chén thuốc độc – bản án tử hình của ông – uống mà không run tay. Bằng hữu và đồ đệ của ông bật khóc nức nở nhưng ông xin họ giữ im lặng. Ông đón nhận cái chết với nụ cười trên môi.