Ta biết gì về loài bò sát?

Từ khóa tìm kiếm: Hãy Trả Lời Em Tại Sao? – Tập 2 – Arkady Leokum

Thông thường, khi nói đến loài bò sát là người ta nghĩ tới con rắn. Nhưng hiện nay, lớp bò sát bao gồm nhiều loại động vật bò trườn và bò lê.

Trong giới động vật, loài bò sát nằm ở giữa loài lưỡng thê và loài chim. Loài lưỡng thê là động vật có thể vừa sống trên cạn vừa sống dưới nước. Các nhà khoa học tin rằng loài chim đã xuất phát từ loài bò sát cách nay nhiều triệu năm. Thời đó, loài bò sát chiếm ưu thế trong các động vật và chúng thường có kích cỡ rất lớn. Nhưng do một nguyên nhân nào đó, loài bò sát khổng lồ này đã tuyệt chủng. Những loài bò sát còn tồn tại đến ngày nay đều tương đối nhỏ. Lớn nhất trong đám này là cá sấu, trăn “python”.

Loài bò sát giống với loài lưỡng thê về nhiều phương diện. Tất cả đều thuộc loài có máu lạnh, bò dưới đất. Sự khác biệt chủ yếu giữa hai loài này là ở bộ da và cái phổi. Khi còn nhỏ, loài lưỡng thê thở bằng mang. Về sau – khi đã lớn – có nhiều giống mới phát triển phổi. Trái lại, loài bò sát ngay từ lúc mới sinh đã thở bằng phổi. Da của loài lưỡng thê thường nhẵn và ươn ướt, do các hạch “nhớt” đặc biệt tiết ra giữ lấy độ ẩm, đồng thời da đó không bị ướt (không thấm nước). Tuy nhiên, nếu sống cách môi trường ẩm ướt quá lâu, da bị khô thì hầu hết các loài lưỡng thê sẽ chết.

Loài bò sát không có hạch “nhớt”, do đó da khô và có vảy. Bởi nước không thể thấm qua da nên loài bò sát có thể hoàn toàn sống trên cạn. Loài bò sát tồn tại đến ngày nay được chia thành bốn nhóm chính: rùa, cá sấu, thằn lằn và rắn. Một nhóm “thứ” (sub-class) rất đặc biệt nữa là thằn lằn “tuatara” sống ở Tân Tây Lan.

Rùa – rùa cạn và rùa nước – cũng rất khác với loài bò sát khác ở bộ mai, tức là một khung xương che kín thân mình chỉ để hở đầu, đuôi và tứ chi. Rùa – cạn hay nước – đều đẻ trứng. Có rùa sống ở trong, hay ở cạnh nơi nước ngọt, có rùa sống hoàn toàn trên cạn như rùa núi, có rùa sống dưới biển.

Cá sấu cũng nhiều thứ: cá sấu “crocodile”, cá sấu “cai- man”, cá sấu “alligator”. Nói chung, thân hình cá sấu tương đối dài, có bốn chân có vảy và “phiến” sừng nhỏ phủ kín thân. Tuy gồm nhiều thứ, nhưng rất giống nhau đến nỗi chỉ có người chuyên môn mới phân biệt được cá sấu nào là sấu “alligator” và sấu nào là sấu “crocodile”… Ở Hoa Kỳ, sấu “alligator” có thân hình ngắn bề dài nhưng rộng bề ngang hơn một chút so với sấu “crocodile”.

Thằn lằn và rắn thuộc hạng cao nhất trong loài bò sát. Sự khác biệt quan trọng nhất giữa thằn lằn và rắn không phải ở chỗ thằn lằn có bốn chân mà rắn thì không mà là ở cấu trúc bộ hàm: hàm rắn – kể cả hàm trên lẫn hàm dưới đều có thể di động và có răng nanh nhọn quặp vào phía trong.