Có ngôi sao nào mãi mãi không mọc không lặn không?

Từ khóa tìm kiếm: Hãy Trả Lời Em Tại Sao? – Tập 8 – Arkady Leokum

Từ lúc nhỏ xíu cho đến lớn chúng ta đã biết và quen mắt với cảnh mặt trời mọc đằng đông và lặn đằng tây.

Có bao giờ bạn tự hỏi rằng: “Ngôi sao cũng mọc từ hướng đông và lặn về hướng tây phải không? Ngôi sao mọc và lặn cũng thay đổi phương vị trong một năm như mặt trời phải không? Có ngôi sao nào mãi mãi không mọc không? Có ngôi sao nào mãi mãi không lặn không?” Câu trả lời là: do trái đất không ngừng tự quay quanh nó một cách đều đặn từ tây sang đông, ban ngày chúng ta nhìn thấy mặt trời mọc từ hướng đông, lặn về hướng tây, ban đêm cũng vậy, nhìn thấy bầu trời sao mọc từ đông lặn về tây, chúng ta từ trái đất nhìn lên thấy mặt trời có thể thay đổi phương vị mọc và lặn trong một năm là do quá trình trái đất quay chung quanh mặt trời thì trục tự quay của nó luôn luôn giữ cùng một phương vị. Như vậy sinh ra trái đất tự quay chung quanh trục có lúc Bắc cực hướng về mặt trời, có lúc Nam cực hướng về mặt trời, có lúc xích đạo trái đất bị mặt trời chiếu thẳng. Do đó ở cùng một địa điểm mà có sự thay đổi phương vị mọc và lặn của mặt trời. Và với cùng một địa điểm, vì định tinh là sao ở cách chúng ta xa vô cùng tận nên không có sự thay đổi phương vị mọc và lặn.

Theo những nhà quan trắc trên khắp các khu vực rộng lớn ở phía nam và phía bắc bán cầu, rõ ràng có một số định tinh chẳng bao giờ lặn dưới đường chân trời, cũng có định tinh chẳng bao giờ thấy mọc, còn phần lớn định tinh có mọc và có lặn. Hễ xích vĩ trong tọa độ thiên cầu của định tinh lớn hơn hoặc bằng 900 trừ đi vĩ độ địa lý người quan trắc đang ở, định tinh như vậy chỉ quay chung quanh Bắc thiên cực, nó không bao giờ lặn dưới đường chân trời. Còn định tinh ở bán thiên cầu nam hễ vị trí xích vĩ của nó lớn hơn hoặc bằng 900 trừ đi vĩ độ địa lý người quan trắc đang ở, thì định tinh loại này không bao giờ mọc lên khỏi đường chân trời, tức là không bao giờ nhìn thấy nó. Định tinh nằm giữa hai loại này, đối với nơi quan trắc ấy trong 24 giờ đều có mọc và có lặn. Phương vị mọc lên và lặn xuống của chúng là cố định. Chỉ có điều thời gian mọc và lặn trong một năm có khác nhau.