Có thể dự đoán được một đồng xu được tung lên sẽ rớt xuống đất với mặt nào không?

Từ khóa tìm kiếm: Hãy Trả Lời Em Tại Sao? – Tập 10 – Arkady Leokum

Theo nguyên tắc, thật sự có thể dự đoán đồng xu sẽ rớt xuống đất với mặt xấp hay ngửa. Cơ học cơ bản của việc tung đồng tiền thì khá đơn giản và các phương trình tìm kết quả có thể được giải bằng máy vi tính. Tuy nhiên, một nghiên cứu gần đây của giáo sư J.P.Cusumano và tiến sĩ N.K.Hecht của đại học bang Pennsylvania đã chỉ ra rằng trạng thái cuối cùng của đồng xu khi đáp xuống đất chỉ có thể dự đoán khi mà đồng xu được tung yếu đến nỗi nó hầu như không lên đủ cao để hoàn tất một vòng quay đầy đủ. Đó là do việc tung đồng xu có tính chất “hỗn loạn” – nghĩa là, chỉ một sai sót rất nhỏ trong việc mô tả trạng thái ban đầu của đồng xu sẽ tăng lên rất nhanh theo thời gian và có thể làm tiêu tan mọi hy vọng dự đoán chính xác đồng xu sẽ đáp xuống đất như thế nào. Nên, đối với những mục đích thực tế, việc tung đồng xu là hoàn toàn ngẫu nhiên.

Những thí nghiệm chứng minh cho nhận định trên được thực hiện bởi John Kerrich, một nhà toán học gốc Copenhagen, đã từng bị giam giữ trong cuộc xâm lược của Đan Mạch vào Anh năm 1940. Trong suốt thời gian bị bỏ tù, tiến sĩ Kerrich đã giết thời gian bằng cách tung đồng tiền 10.000 lần và ghi lại các kết quả. Ông phát hiện ra rằng tỉ lệ tương đối của mặt xấp và ngửa là hoàn toàn không thay đổi với sự tung ngẫu nhiên, khoảng 5,067 mặt ngửa và 4,933 mặt xấp.