Tại sao nhân sâm chủ yếu mọc ở vùng Đông Bắc Trung Quốc?

Nói đến nhân sâm, người ta lại nghĩ ngay đến câu nói “Đông Bắc có tam bảo: nhân sâm, da chồn, ô lạp thảo”. Quả thực, nhân sâm là thực vật làm thuốc nổi tiếng trong ngoài nước, là đặc sản của Trung Quốc. Nhân sâm chủ yếu mọc ở vùng Đông Nam dãy núi Tiểu Hưng An Lĩnh, Trường Bạch Sơn và vùng Đông Bắc tỉnh Liêu Ninh.

Tại sao nhân sâm chủ yếu mọc ở Đông Bắc Trung Quốc?

Nhân sâm là thực vật thân thảo sinh trưởng nhiều năm thuộc họ ngũ gia bì, chúng đặc biệt rất thích sống trong những cánh rừng rậm rạp xum xuê, nhưng không phải tất cả các cánh rừng rậm rạp nhân sâm đều có thể sinh trưởng. Ngay từ cách đây hơn 1.000 năm, dân gian lưu truyền câu vè:

Tam nha ngũ diệp Bối dương hướng âm, Dục lai cầu ngã,

Đoạn thực tương tầm

Nghĩa là:

Cây có ba chạc lá có năm phiến,

Mọc nơi bóng râm khuất ánh Mặt Trời,

Muốn đến tìm ta, thì đến nơi có cây đoạn – cây tilia

Điều này cho thấy khu rừng thích hợp nhất đối với sự sinh trưởng của nhân sâm là rừng hỗn giao cây lá kim, cây lá phiến và rừng tạp, trong đó rừng cây lá phiến có cây gỗ đoạn là thích hợp nhất. Tất nhiên, ngoài rừng cây gỗ đoạn ra, trong rừng cây lá phiến có nhiều cây tạc (xylosma japonicum) và đoạn cũng có nhân sâm sinh trưởng. Nhân sâm cũng có yêu cầu nhất định đối với đất đai, chúng thích sống ở đất rừng màu nâu sẫm, hơn nữa đòi hỏi tương đối nhiều chất mùn. Trong các khu rừng lá phiến, do quanh năm cành khô lá rụng chất đống thối rữa, sản sinh ra nhiều chất mùn, kết cấu đất tương đối tơi xốp, vì vậy có thể đáp ứng nhu cầu của nhân sâm.

Nhân sâm là thực vật thích râm, thích ánh sáng yếu và tán xạ, sợ nhất ánh sáng Mặt Trời gay gắt trực tiếp chiếu vào. Mà điều kiện sinh trưởng như vậy, rừng cây lá phiến của vùng Đông Bắc Trung Quốc là lí tưởng nhất.

Nhân sâm cũng là thực vật chịu lạnh, nhiệt độ khoảng 15 – 20oC, chúng sinh trưởng phát dục cực tốt, nhiệt độ cao hơn 30oC sẽ ngừng sinh trưởng, nhiệt độ cao hơn nữa sẽ chết. Ngược lại, nhiệt độ ở -40oC không hề bị chết cóng, vẫn duy trì sức sống, mùa xuân năm sau lại có thể tiếp tục sinh trưởng.

Với các điều kiện môi trường kể trên, chỉ có vùng rừng Đông Bắc Trung Quốc mới có. Đặc biệt là khu núi Trường Bạch, dải rừng tạp giao cây lá kim, cây lá phiến ở độ cao cách mặt biển 450 – 1.200 m. Ở đó mùa đông lạnh giá, nhiệt độ trung bình tháng một là -17oC, tháng 7 nóng nhất nhiệt độ bình quân là 22oC, hơn nữa đất là đất màu nâu, cây lá phiến ở trong rừng có cây gỗ đoạn, cây tạc, cây hoa (betula), cây dương… độ chiếu sáng vừa phải. Những điểm này đều là những điều kiện môi trường lí tưởng cho nhân sâm sinh trưởng. Còn trong các khu rừng ở các tỉnh khác đều không có đủ các điều kiện môi trường thích hợp đối với nhân sâm. Vì vậy, nhân sâm chủ yếu mọc ở vùng Đông Bắc Trung Quốc cũng có thể lí giải được.