CÁC PHÉP TOÁN TẬP HỢP
I – LÝ THUYẾT
I – GIAO CỦA HAI TẬP HỢP
Tập hợp gồm các phần tử vừa thuộc
vừa thuộc
được gọi là giao của
và
Kí hiệu
(phần gạch chéo trong hình).
Vậy

II – HỢP CỦA HAI TẬP HỢP
Tập hợp gồm các phần tử thuộc
hoặc thuộc
được gọi là hợp của
và
Kí hiệu
(phần gạch chéo trong hình).
Vậy

III – HIỆU VÀ PHẦN BÙ CỦA HAI TẬP HỢP
Tập hợp gồm các phần tử thuộc
nhưng không thuộc
gọi là hiệu của
và
Kí hiệu
Vậy

Khi thì
gọi là phần bù của
trong
kí hiệu

II – DẠNG TOÁN
1. Dạng 1: Xác định tập hợp bằng cách liệt kê
Phương pháp giải.
Chúng ta sẽ giải phương trình hoặc bất phương trình sau đó so sánh với điều kiện ban đầu của tập hợp.
A. VÍ DỤ MINH HỌA
Ví dụ 1: Liệt kê các phần tử của tập hợp
. B.
. C.
. D.
.
Lời giải
Chọn A.
Cách 1: Giải phương trình . Hai nghiệm này đều thuộc
.
Cách 2: Nhập vào máy tính sau đó ấn Calc lần lượt các đáp án, đáp án câu nào làm phương trình bằng 0 thì chọn đáp án đó.
Ví dụ 2: Liệt kê các phần tử của tập hợp
. B.
. C.
. D.
.
Lời giải
Chọn C.
Cách 1: Giải bất phương trình Mà
là các số tự nhiên nên chọn câu C.
Cách 2: Nhận xét các phần tử ở các đáp án A, B, C lần lượt thay các phần tử ở các đáp án thế vào bất phương trình, tất cả các phần tử của đáp án nào thỏa yêu cầu bài toán thì ta sẽ chọn.
Ví dụ 3: Liệt kê các phần tử của tập hợp
. B.
. C.
. D.
.
Lời giải
Chọn B.
Cách 1: Giải bất phương trình
Mà là các số tự nhiên nên chọn câu B.
Cách 2: Nhận xét các phần tử ở các đáp án A, B, C lần lượt thay các phần tử ở các đáp án thế vào bất phương trình, tất cả các phần tử của đáp án nào thỏa yêu cầu bài toán thì ta sẽ chọn.
Ví dụ 4: Liệt kê các phần tử của tập hợp
. B.
.
C. D.
.
Lời giải
Chọn D.
Cách 1: Giải phương trình
Mà là các số nguyên nên chọn câu D.
Cách 2: Nhận xét các phần tử ở các đáp án A, B, C lần lượt thay các phần tử ở các đáp án thế vào bất phương trình, tất cả các phần tử của đáp án nào thỏa yêu cầu bài toán thì ta sẽ chọn.
B. BÀI TẬP TỰ LUYỆN
NHẬN BIẾT.
- Liệt kê các phần tử của tập hợp
A. B.
C.
D.
THÔNG HIỂU.
- Liệt kê các phần tử của tập hợp
A. B.
C.
D.
- Liệt kê các phần tử của tập hợp
A. B.
C.
D.
VẬN DỤNG.
- Liệt kê các phần tử của tập hợp
A. B.
C.
D.
C. ĐÁP ÁN PHẦN BÀI TẬP TỰ LUYỆN
Câu 1. A
Câu 2. B
Câu 3. B
Câu 4. C
2. Dạng 2: Xác định tập hợp bằng cách chỉ ra tính chất đặc trưng
Ví dụ 1: Tính chất đặc trưng của tập hợp
A. B.
C.
D.
Lời giải
Chọn A.
Ta liệt kê các phần tử từng đáp án, đáp án nào thỏa yêu cầu bài toán ta sẽ chọn.
Ví dụ 2: Tính chất đặc trưng của tập hợp
A. B.
C. D.
Lời giải
Chọn A.
Ta liệt kê các phần tử từng đáp án, đáp án nào thỏa yêu cầu bài toán ta sẽ chọn.
Ví dụ 3: Tính chất đặc trưng của tập hợp
A. B.
C. D.
Lời giải
Chọn B.
Ta liệt kê các phần tử từng đáp án, đáp án nào thỏa yêu cầu bài toán ta sẽ chọn.
Ví dụ 4: Tính chất đặc trưng của tập hợp
A. B.
C. D.
Lời giải
Chọn B.
Ta liệt kê các phần tử từng đáp án, đáp án nào thỏa yêu cầu bài toán ta sẽ chọn.
B. BÀI TẬP TỰ LUYỆN
NHẬN BIẾT.
- Tính chất đặc trưng của tập hợp
A. B.
C. D.
THÔNG HIỂU.
- Tính chất đặc trưng của tập hợp
A. B.
C. D.
- Tính chất đặc trưng của tập hợp
A. B.
C. D.
VẬN DỤNG.
- Tính chất đặc trưng của tập hợp
A. B.
C. D.
C. ĐÁP ÁN PHẦN BÀI TẬP TỰ LUYỆN
Câu 5. A
Câu 6. A
Câu 7. D
Câu 8. C
3. Dạng 3: Tìm giao của các tập hợp
Ví dụ 1: Cho hai tập hợp khi đó tập
là
A. B.
C.
D.
Lời giải
Chọn A.
Ta tìm phần chung của cả hai tập hợp.
Ví dụ 2: Cho hai tập hợp khi đó:
A. B.
C. D.
Lời giải
Chọn B.
Cách 1: Giải phương trình . mà
nên
Giải bất phương trình . mà
nên chọn
Giải bất phương trình
Cách 2: Ta thử từng phần tử của các đáp án, nếu thỏa yêu cầu bài toán của cả tập thì đó là đáp án đúng.
Ví dụ 3: Cho hai tập hợp khi đó tập
là:
. B.
.
C. D.
.
Lời giải
Chọn C.
Cách 1: Giải phương trình . mà
nên
Giải bất phương trình . mà
nên chọn
Giải bất phương trình
Cách 2: Ta thử từng phần tử của các đáp án, nếu thỏa yêu cầu bài toán của cả tập thì đó là đáp án đúng.
Ví dụ 4: Cho ba tập hợp
khi đó tập
là:
A. B.
C.
D.
Lời giải
Chọn D.
Cách 1: Giải phương trình mà
nên
Giải bất phương trình . mà
nên chọn
Giải phương trình mà
nên
Giải bất phương trình
Cách 2: Ta thử từng phần tử của các đáp án, nếu thỏa yêu cầu bài toán của cả tập thì đó là đáp án đúng.
B. BÀI TẬP TỰ LUYỆN
NHẬN BIẾT.
- Cho hai tập hợp
khi đó tập
A. B.
C. D.
THÔNG HIỂU.
- Cho hai tập hợp
khi đó
A. B.
C. D.
- Cho hai tập hợp
khi đó
A. B.
C. D.
VẬN DỤNG.
- Cho
Khi đó tập
A. B.
C. D.
C. ĐÁP ÁN PHẦN BÀI TẬP TỰ LUYỆN
Câu 9. D
Câu 10. D
Câu 11. B
Câu 12. C
4. Dạng 4: Tìm hợp của các tập hợp
Ví dụ 1: Cho hai tập hợp khi đó tập
là
A. B.
C.
D.
Lời giải
Chọn B.
Ta tìm tất cả các phần tử của cả hai tập hợp.
Ví dụ 2: Cho hai tập hợp khi đó:
A. B.
C. D.
Lời giải
Chọn A.
Cách 1: Giải phương trình . mà
nên
Giải bất phương trình . mà
nên chọn
Giải bất phương trình
Cách 2: Ta thử từng phần tử của các đáp án, nếu thỏa yêu cầu bài toán của cả tập hoặc
thì đó là đáp án đúng.
Ví dụ 3: Cho hai tập hợp khi đó tập
là:
. B.
.
C. D.
.
Lời giải
Chọn D.
Cách 1: Giải phương trình . mà
nên
Giải bất phương trình . mà
nên chọn
Giải bất phương trình
Cách 2: Ta thử từng phần tử của các đáp án, nếu thỏa yêu cầu bài toán của cả tập hoặc
thì đó là đáp án đúng.
Ví dụ 4: Cho ba tập hợp khi đó tập
là:
A. B.
C.
D.
Lời giải
Chọn B.
Cách 1: Giải phương trình mà
nên
Giải bất phương trình . mà
nên chọn
Giải phương trình mà
nên
Giải bất phương trình
Cách 2: Ta thử từng phần tử của các đáp án, nếu thỏa yêu cầu bài toán của cả tập hoặc
hoặc
thì đó là đáp án đúng.
B. BÀI TẬP TỰ LUYỆN
NHẬN BIẾT.
- Cho hai tập hợp
khi đó tập
A. B.
C. D.
THÔNG HIỂU.
- Cho hai tập hợp
khi đó
A. B.
C. D.
- Cho hai tập hợp
khi đó
A. B.
C. D.
VẬN DỤNG.
- Cho
Khi đó tập
A. B.
C. D.
C. ĐÁP ÁN PHẦN BÀI TẬP TỰ LUYỆN
Câu 13. D
Câu 14. A
Câu 15. B
Câu 16. C
5. Dạng 5: Tìm hiệu, phần bù của các tập hợp
Ví dụ 1: Cho hai tập hợp khi đó tập
là
A. B.
C.
D.
Lời giải
Chọn B.
Ta tìm tất cả các phần tử mà tập có mà tập
không có.
Ví dụ 2: Cho hai tập hợp khi đó:
A. B.
C. D.
Lời giải
Chọn C.
Cách 1: Giải phương trình . mà
nên
Giải bất phương trình . mà
nên chọn
Giải bất phương trình
Cách 2: Ta thử từng phần tử của các đáp án, nếu thỏa yêu cầu bài toán của tập mà không thuộc tập
thì đó là đáp án đúng.
Ví dụ 3: Cho hai tập hợp khi đó tập
là:
. B.
.
C. D.
.
Lời giải
Chọn B.
Cách 1: Giải phương trình . mà
nên
Giải bất phương trình . mà
nên chọn
Giải bất phương trình
Cách 2: Ta thử từng phần tử của các đáp án, nếu thỏa yêu cầu bài toán của tập mà không thuộc tập
thì đó là đáp án đúng.
Ví dụ 4: Cho ba tập hợp khi đó tập
là:
A. B.
C.
D.
Lời giải
Chọn D.
Cách 1: Giải phương trình mà
nên
Giải bất phương trình . mà
nên chọn
Giải phương trình mà
nên
Giải bất phương trình
Cách 2: Ta thử từng phần tử của các đáp án, nếu thỏa yêu cầu bài toán của tập mà không thuộc tập
và không thuộc tập
thì đó là đáp án đúng.
Ví dụ 5: Cho hai tập hợp khi đó tập
là
A. B.
C.
D.
Lời giải
Chọn C.
Ta tìm tất cả các phần tử mà tập có mà tập
không có.